Bezettingsmuseum

De bezettingsgeschiedenis van Letland

Het museumgebouw, dat direct in de oude binnenstad van Riga ligt, heeft zelf ook iets te maken met de bezettingsgeschiedenis van Letland en is dus een stille getuige van de geschiedenis. Het werd gebouwd in 1971 en herbergde het Letse Rode Schutters Museum tot Letland zijn onafhankelijkheid herwon. De Letse schutters waren een militaire eenheid van het keizerlijke Russische leger die tijdens de Eerste Wereldoorlog in de Baltische staten aan het front vochten. Hoewel de eenheid aanvankelijk uit vrijwilligers bestond, werden vanaf 1916 ongeveer 40.000 Letten opgeroepen voor militaire dienst en moesten zij in de stellingoorlog vechten. Ook vandaag nog herdenkt het Letse schuttersmonument hen. Het monument bevindt zich recht tegenover het huidige bezettingsmuseum.

Toen Letland zijn onafhankelijkheid terugkreeg, ontstond het idee om een tentoonstelling over de bezetting samen te stellen. In 1993 richtten 11 particulieren een stichting op om een bezettingsmuseum te bouwen. Op 1 juli 1993 werd voorlopig een nog vrij kleine tentoonstelling gehouden in de zalen van het Letse Rode Schutters Museum. Vandaag wordt het museum nog steeds beheerd door de vereniging "Museum van de Bezetting", die uit de stichting is voortgekomen. De vereniging ontvangt ook nog steeds financiële steun van de Letse bevolking. Bovendien verleent de staat sinds 1997 jaarlijkse subsidies.

De tentoonstellingen

Een bezoek aan het museum is in de eerste plaats interessant vanwege de interessante permanente tentoonstellingen. De chronologische opbouw van de tentoonstellingen is bijzonder aangenaam voor de bezoekers. Het eerste deel van de volledige tentoonstellingen behandelt de geschiedenis van de bezetting van het onafhankelijke Letland door het Rode Leger. Een belangrijk onderwerp hierbij is het Hitler-Stalin Pact en de eerste golf van deportaties van Letse burgers naar de Sovjet-Unie.

De tweede permanente tentoonstelling gaat over de jaren 1941 tot 1945 en dus over de bezetting door de Duitse Wehrmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. De geschiedenis van de Joodse bevolking van Letland is bijzonder aangrijpend, aangezien zij niet gespaard is gebleven voor de Holocaust.

In het volgende hoofdstuk wordt nader ingegaan op de bezettingsperiode van 1945 tot 1990. Hier spelen de tweede en derde golf van deportaties een belangrijke rol, maar ook het feit dat een steeds sterkere verzetsbeweging werd gevormd door de Woudbroeders.

Het vierde deel van het museum is geheel gewijd aan Letse emigranten, omdat meer dan 200.000 Letten in 1944 en 1945 hun vaderland ontvluchtten en in het buitenland een nieuw bestaan trachtten op te bouwen.

De laatste permanente tentoonstelling gaat over de vrijheidsbeweging, die vanaf het midden van de jaren tachtig steeds actiever werd. De ontluikende nationale trots van de Letse bevolking leidde uiteindelijk tot het herwinnen van de onafhankelijkheid in 1990.

De permanente tentoonstellingen worden steeds weer aangevuld met speciale tentoonstellingen die dieper ingaan op afzonderlijke punten en de bezoekers in staat stellen zich nog meer in de materie te verdiepen.